گیاهان دارویی، داروهای گیاهی
لرستان یکی از استان‌هایی است که به واسطه شرایط توپوگرافی، مستعد کشت گیاهان دارویی است.
وجود این گیاهان دارویی در کشور و استان لرستان می تواند گستره درخور توجه آنها را در بحث تولید و حتی صادرات افزایش دهد.
امروزه اغلب شرکت های داروسازی معتبر کشورهای مختلف ، از گیاهان دارویی
برای تهیه انواع دارو استفاده می‌کنند که این دلیلی برای اثبات اهمیت
گیاهان دارویی است
با توجه به شرایط جغرافیایی و آب و هوایی ایران، استان لرستان جایگاه ارزشمندی در تولید انواع گیاهان طبی و دارویی دارد .
شرایط اقلیمی متفاوت در ایران موجب شده گیاهان طبی و دارویی در این سرزمین
رشد کنند؛ به طوری که منطقه زاگرس که لرستان در آن واقع شده ، با داشتن
رویشگاه های گیاهی مرتعی و جنگلی متنوع ،دارای انواع مختلف محصولات جنگلی و
مرتعی است .
برای بررسی گیاهان دارویی باید به دو ویژگی مهم استان لرستان توجه داشت ؛
اول سابقه کهن زندگی بشری در این منطقه که خواه ناخواه استفاده از گیاهان
را نیز دارای همین سابقه خواهد کرد و دوم ، نوع اقلیم و آب و هوای این
منطقه است به نحوی که امکان رشد بسیاری از گونه های گیاهی را در استان
لرستان فراهم می سازد ؛ به عنوان مثال کمترین ارتفاع از سطح دریا 350 متر
است که در حسینیه از توابع شهرستان پلدختر، در جنوب استان واقع شده است و
بالاترین ارتفاع نیز با 4هزار و50 متر اشترانکوه از توابع الیگودرز است که
در شرق استان لرستان قرار دارد .
این اختلاف 3 هزار و 700 متری از سطح دریا باعث ایجاد رویشگاه های متنوعی شده است .
زاگرس یک اکوتوم بی نظیر جهانی است ، محل تلاقی چند جبهه آب و هوایی متعدد ،
دریای سیاه و مدیترانه از غرب و اقیانوس هند از شرق و دریای سرخ از جنوب
که در زاگرس به هم می رسند و مجموعه بی نظیری از انواع گیاهان و جانوران را
در این ناحیه ایجاد می کند ، لرستان در قلب زاگرس مرکزیت این مجموعه نفیس
طبیعت است .
بیش از هزار و 200 گونه گیاهی در ایران وجود دارد که 167 گونه آنها شناسایی و جمع آوری شده است که از این تعداد 27 گونه خاص استان لرستان است .
سطح زیر کشت گیاهان دارویی در این استان 357 هکتار است که از این مقدار سطح زیر کشت 4 هزار و 150 تن گیاه دارویی تولید می شود
از میان 8 هزار گونه گیاهی دنیا تعداد 2 هزار و 500 گونه آن
در رویشگاه های بومی استان لرستان وجود دارد که بخش عمده ای از این گونه ها
دارویی هستند ؛وجود این تنوع از داده های طبیعی در تنوع تولیدی استان نیز
مؤثر است .
عمده گیاهان دارویی زیرکشت در لرستان از نوع بابونه ، آرتیشو، نعنا ، شوید ،
کاسنی ،بادرنجبویه ، بیدمشک ، گشنیز ، زیره، مرزه ، رازیانه ، کنجد ،
شاتره ، شقایق ، خاکشیر ، گل گاو زبان ، غار یایتی ، شیرین بیان ، ختمی ،
پنج انگشت ، خارمریم ، شنبلیه ، علف هفت بند ، مورد ، مریم گلی و جعفری
هستند در حالیکه برخی از این گونه ها مانند اَنِشک ، مرزه خوزستانی و ...
خاص منطقه لرستان هستند.
این در شرایطی است که پراکنش تولید گیاهان دارویی در سطح شهرهای الیگودرز ، کوهدشت ، خرم آباد ، پلدختر ، چگنی ، دلفان و سلسله است.
گفتنی است که 5 هزار فراورده دارویی با منشا گیاهی تولید می
شود . در کشورمان کمتر از 10 درصد داروها منشا گیاهی دارند و 90 درصد آنها
منشاء شیمیایی دارند .
در کنار استفاده ازگیاهان دارویی برای فرآورده های شیمیایی می توان از خود
آنها برای درمان بیماری ها استفاده کرد، به عنوان مثال مرزه کوهی در درمان
بیماری های چربی خون و فشار خون و گیاه مورد سبز برای درمان همه بیماری ها
و التهابات پوستی ،مخاط و برونشیت مؤثر است .
نعنا نیز در درمان بیماری های عفونی ، گوارش و دستگاه ادراری مؤثر است و این تنها گوشه ای از خواص بعضی گیاهان دارویی است
بر اساس اعلام بخش داروهای طبیعی و مکمل های وزارت بهداشت ،
درمان و آموزش پزشکی بیشتر از 700 محصول گیاهی هم اکنون مجوز اخذ کرده اند و
در چرخه مصرف دارویی قرار گرفته اند و بیش از یک سوم داروهای مورد استفاده
بشر را داروهای با منشاء گیاهی تشکیل می دهد و این میزان بی تردید رو به
افزایش است
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی رشد مصرف گیاهان دارویی به
نسبت داروهای شیمیایی 15 به 3 است ، این موارد وجود کشش مناسب و افزایش
مداوم گردش مالی این محصولات در سطح بین المللی را در پی خواهد داشت .
بازار محصولات دارویی از قبیل مورد ، گزانگبین ،کتیرا، آویشن ، کرفس کوهی،
ختمی، بادامک و سایر گیاهان خوراکی عمدتا داخلی است ولی محصولات سقز ، ، باریجه ، کاپاریس و علف گل گاو زبان به کشورهای آسیایی و اروپایی
صادر می شود.
جان کلام اینکه تنوع اقلیمی ، کوهستانی و دارا بودن شرایط
خاص رویش گیاه در لرستان و ظرفیت ها و توانمندی های موجود می تواند این
استان را به قطب تولید گیاه دارویی تبدیل کند و زمینه اشتغال خیل عظیم فارغ
التحصیلان بخش کشاورزی را فراهم کند
